ایرانی‌ها در سال گذشته ۷۹ دقیقه کتاب، قرآن و ادعیه، روزنامه و مجله مطالعه کردند. این رقم شامل کتاب‌های درسی نمی‌شود.

رضا قربانی، مسؤول گروه “رسانه” ماهنامه مدیریت ارتباطات، وعده داده بود موضوع اقتصاد کتاب را در بیست‌ویکمین شماره این ماهنامه مورد بررسی قرار خواهد داد. حالا او به اتفاق همکارانش مطالب مهمی را در این زمینه به رشته تحریر درآورده‌اند.

در یکی از این مطالب، گفت‌وگویی با سید عارف علوی، مدیر اداره کل منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور انجام شده و وی علاوه بر بیان آخرین آمارهای مربوط به سرانه مطالعه در کشور به پرسش‌های مختلف در مورد مسائل و مشکلات حوزه کتاب، پاسخ داده است.

مدیر اداره کل منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در مورد آخرین تغییرات وضعیت کتاب‌خوانی مردم می‌گوید: یک رقم مشهوری هست که مردم ایران دو دقیقه در روز مطالعه می‌کنند. این آمار متعلق به اوائل دهۀ پنجاه است. در سال ۱۳۸۸ طبق سنجش‌های علمی شاخص‌های فرهنگی کشور، مردم ۷۶ دقیقه در روز مطالعه می‌کردند که البته این رقم شامل کتاب‌های درسی نیست ولی قرآن و ادعیه، اینترنت، روزنامه، مجله و کتاب را شامل می‌شود. این عدد در سال ۱۳۸۹ به ۷۹ دقیقه رسیده است. وی ادامه می‌‌دهد: سهم کتاب در سال ۱۳۸۸، هجده دقیقه در روز بوده است. علوی با اعلام اینکه این رقم، بد نیست، ولی خیلی با انتظارات‌مان فاصله دارد به پرسش‌های مختلف خبرنگار ماهنامه مدیریت ارتباطات پاسخ داده است.

از جمله ارائه آمارهای مختف خرید کتاب توسط این نهاد: اجازه بدهید بخشی از آمار ۹ ماهۀ اول سال جاری را توضیح بدهم. ما در این بازۀ زمانی حدود ۵/۸میلیارد تومان خرید متمرکز کتاب داشته‌ایم. ۴/۱میلیارد تومان هم نشریه و مجله خریده‌ایم، البته بدون روزنامه‌ها، چون فرآیند توزیع ما زمان‌بَر است و به همین دلیل مراکز استان‌ها می‌توانند رأساً اقدام به خرید روزنامه بکنند. سیستم «کتاب من» هم در کتابخانه‌ها راه‌اندازی شده است، به این صورت که عضو کتابخانه به سراغ کتاب‌دار می‌رود و می‌گوید کتابی که در کتابخانه نیست را نیاز دارد. این درخواست ارسال می‌شود و کتاب مورد نیاز به صورت تک‌خرید برای آن کتابخانه خاص ارسال می‌شود.

حدود ۲ میلیارد تومان هم برای این تک‌خریدها هزینه شده است. یکی دیگر از اقدامات نهاد، مسابقه‌های کتاب‌خوانی ماهانه است. ۲ میلیارد تومان هزینۀ تأمین منابع این طرح شده است. یک طرح دیگر هم با عنوان «کتاب برتر» داشته‌ایم که در آن هزار عنوان کتاب برتر در یکصد حوزه شناسایی و ترویج می‌شوند. لیست این کتاب‌ها در سایت booki.ir موجود است. ۳ میلیارد تومان هم برای این طرح بودجه کنار گذاشته شد.

علوی در پاسخ به این سؤوال که در بخش خرید متمرکز کتاب برای کتابخانه‌های کشور، چند عنوان کتاب خریده‌اید و به چه تعداد؟ می‌گوید: حدوداً ۵/۲میلیون جلد کتاب خریده‌ایم، در تقریباً ۱۵۰۰ عنوان. وقتی خرید یک کتاب به صورت متمرکز تصویب می‌شود، ما حداقل ۳۱ نسخه خرید می‌کنیم برای کتابخانه‌های اصلی مراکز استان‌ها. حداکثر هم ۳۰۰۰ نسخه خرید می‌کنیم که ۲۷۶۰ نسخه برای تمام کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور می‌رود و مابقی نیز انبار می‌شود برای کتابخانه‌هایی که در آینده راه‌اندازی می‌شوند.

مشروح گفت‌وگوی ۲ ساعته ماهنامه مدیریت ارتباطات با مدیر اداره کل منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را در بیست‌ویکمین شماره این ماهنامه پیگیری نمائید.