دولت در ایران نقش پررنگی در فضای رسانهای دارد. اولین روزنامه را دولت در ایران راه انداخت و هنوز سایه سنگین دولت بر فضای روزنامهنگاری ایران سنگینی میکند. تلویزیون بااینکه ابتدا در بخش خصوصی اقتصاد شکل گرفت اما پیش از انقلاب این رسانه دولتی شد و هنوز هم در اختیار حاکمیت است. عرصههای دیگر رسانه هم تحت تأثیر دولت است و بدترین حالت تمایل مدیران دولتی به رسانهداری است. هر مدیری که کوچکترین فضایی پیدا میکند سعی میکند رسانهای دولتی راه بیندازد و به حجم انبوه رسانههای بیاثر دولتی چیزی اضافه کند؛ معمولاً هم این حضور دولتیها در فضای رسانهای به یک نقطه آشوب میرسد. رسانههای دولتی مرام مشخصی دارند و استراتژی آنها صرفاً اجرای منویات مدیر صاحب صندلی است. رسانههای دولتی در ایران با رفتن و آمدن مدیران دچار تغییرات زیربنایی میشوند و درنهایت بعد از مدتی به رخوت و رکود دچار میشوند. در زمان تغییر دولتها رسانهها منتظر هستند ببینند چه کسانی مدیریت را بر عهده میگیرد. معمولاً هم اتوبوسی اخراج و استخدام میکنند. ادامه خواندن “بزرگترین هدیه دولت به بهانه روز خبرنگار چه میتوانست باشد؟”
اغلب اینفوگرافیکهای مطبوعات ما شترمرغاند
به اعتقاد علی قنواتی، با آنکه در سالهای اخیر قالب اینفوگرافیک در مطبوعات ما مورد استفاده قرار میگیرد، اما آشنایی کافی با اصول طراحی و نگارش آن دیده نمیشود و کارکرد بسیاری از نمونهها شبیه شترمرغ است.
علی قنواتی، مدرس کارگاه روزنامهنگاری دیداری که برای نخستین بار در کشور برگزار میشود به خبرنگار مهر گفت: برخی از طراحان بدون آشنایی با اصول طراحی اینفوگرافیک و بدون تعامل کافی با متن و نویسنده آن میخواهند از این گونه بسیار جذاب استفاده کنند، اما به صرف قطعه قطعه کردن متن و درشت نوشتن اعداد، گرافیک اطلاعرسان ساخته نمیشود. ادامه خواندن “اغلب اینفوگرافیکهای مطبوعات ما شترمرغاند”
چرا روزنامهنگاری سبک زندگی مهم است؟
اگرنیت یک ساله دارید برنج بکارید،
اگه نیت ده ساله دارید درخت غرس کنید،
اگه نیت صد ساله دارید آدم تربیت کنید،
سینماتوگراف آدم تربیت میکند
( عزت الله انتظامی، ناصر الدین شاه آکتور سینما) ادامه خواندن “چرا روزنامهنگاری سبک زندگی مهم است؟”
میخواهید تولید ملی توسعه یابد؟ روزنامهنگاری سبک زندگی را جدی بگیرید
عجب سالی است امسال. محل تلاقی دو سه چیزی که دوست میدارم و زندگی من را تشکیل دادهاند: رسانهها و ارتباطات، کارآفرینی و کسب و کار. حالا که نام سال مزین شده به تولید ملی، همه سعی میکنند یک جورهایی مفاهیم مرتبط با کارشان را در مقایسه با نام سال محک بزنند و ببینند چند مرده حلاج هستند.
هفته گذشته دو روزی در خدمت علی قنواتی عزیز بودم و به همراه جمعی از فعالان رسانه در کارگاه روزنامهنگاری سبک جامع حضور داشتم که ۹ هفته دیگر هم ادامه خواهد داشت.
رابطه بین رسانهها و کارآفرینی از علاقمندیهای من در این چند سال بوده است. جالب است که هنوز هم در این مملکت از نسل کسانی که هیچ رابطهای بین این دو میبینند باقی مانده و گمان میکنند رسانه باید دهان گشادش را به روی صله رحم حاکمان باز نگه دارد و به بهانه کار فاخر و فرهنگی و هنری کردن جیرهخوار حاکمان باشند. این روزها دارم در مورد روزنامهنگاری سبک زندگی جست و جو میکنم؛ مفهومی که علی قنواتی سالها در آن فعالیت کرده و بعد از چند سال تحقیق و پژوهش حالا قصد دارد به علاقمندان رسانه آن را آموزش دهد.
در روزهای آینده بیشتر در این مورد خواهم نوشت. بد ندیدم خبری که ایسنا منتشر کرده بود را اینجا بازنشر کنم:
علی قنواتی فعال رسانهای رواج روزنامهنگاری سبکزندگی را یکی از مهمترین کلیدهای موفقیت رسانهها در حمایت از تولیدات داخلی و کار و سرمایه ایرانی دانست.
به گزارش ایسنا به نقل از سایت اکوفارس این مدرس و فعال رسانه در حاشیه نخستین روز برگزاری کارگاههای روزنامهنگاری سبکزندگی و روزنامهنگاری دیداری که در شهر کتاب برگزار میشد گفت: حمایت از تولیدات بومی نیازمند رویکرد بومی رسانهای است و روزنامهنگاری سبکزندگی که در شیوه گزینش و مصرف کالاهای روزمره تأثیر زیادی بر مخاطبان دارد میتواند نقش بسیار مهمی در این زمینه ایفا کند.
وی که کارگاههای روزنامهنگاری سبک زندگی (Lifestyle Journalism) و روزنامهنگاری دیداری (Visual Journalism) را برای نخستین بار در کشور ارائه میکند، رویکرد بومی منطبق بر نیازهای فرهنگی و زیستی خاص مخاطب ایرانی را شرط موفقیت روزنامهنگاران سبک زندگی در حمایت از تولیدات داخلی دانست و گفت: این روزها انتقاد از مطبوعات و رسانهها به دلیل ترویج کالاهای خارجی زیاد شنیده میشود که اغلب منظور آگهیهای مطبوعاتی و تلویزیونی است. درست است که در صفحات آگهی مجلات و روزنامهها شاهد غلبه کالاهای خارجی بر تولیدات داخلی هستیم، ولی این اتفاقی است که از منطق بازار و سرمایه پیروی میکند و روزنامهنگاران و مدیران رسانهها در آن نقشی ندارند و نباید آنان را به این دلیل سرزنش کرد.
عضو سابق هیأت مدیره روزنامه همشهری و شورای سردبیری روزنامه جامجم افزود: فشار وارد کردن به رسانهها برای حذف آگهی کالاهای خارجی خلاف منطق اقتصاد رسانه است و علاوه بر صدمات مالی شدید به مطبوعات تأثیر قابل توجهی نیز در حمایت واقعی از ساخت داخل ندارد. در مقابل اگر مطبوعات ما روزنامهنگاری سبکزندگی را جدی بگیرند و در ترویج و بومیسازی آن بیش از پیش بکوشند حمایت رسانهای واقعی و تأثیرگذار از کار و سرمایه ایرانی رخ خواهد داد.
این روزنامهنگار با اشاره به اینکه روزنامهنگاری سبک زندگی از ابتدا در ایران با رویکردی بومی متولد شد، عنوان کرد: در سالهای اول دهه ۸۰ ما در همشهری جوان نخستین صفحات سبک زندگی را در قالب ۴ تا ۸ صفحه هفتگی و با رویکردی بومی راهاندازی کردیم و تلاش کردیم در نوع پوشاک، خوراک، تفریح، سلامت و سایر حوزههای کاربردی، نمونههایی از سبکزندگی بومی و در عین حال منطبق با نیازهای روز جوانان ارائه کنیم. وی اضافه کرد: این روش را بعداً در تأسیس مجلاتی همچون آیه، سرزمینمن، سرنخ، مجلات علمی، ورزشی و سایر نشریات گروه مجلات همشهری نیز ادامه دادیم.
مؤسس هفتهنامه موفق همشهری جوان و گروه مجلات همشهری افزود: روزنامهنگاری سبکزندگی با اقبال خوبی که از طرف مخاطبان نشان داده شد راه خود را در مطبوعات کشور باز کرد و اکنون شاهد انتشار مجلات و نشریات متعددی هستیم که تماماً اختصاص به حوزه سبکزندگی دارند و این سبک روزنامهنگاری را موضوع اصلی فعالیت خود قرار دادهاند. ولی متأسفانه مسیری که در بومیسازی روزنامهنگاری سبکزندگی آغاز شد با همان کیفیت ادامه پیدا نکرد و نشریات جدید سبکزندگی محتوای خود را نیز عمدتاً به صاحبان آگهی فروختند.
قنواتی با تأکید بر این که مرزبندی آشکار میان آگهی و محتوای تولیدی رسانه از اصول اولیه و بدیهی اخلاق حرفهای در زمینه تبلیغات رسانهای است افزود: متأسفانه ناآگاهی توأمان روزنامهنگاران و مخاطبان از وظایف و حقوق اخلاقی خود باعث شده تا در برابر فشار صاحبان سرمایه و آگهی مقاومت لازم را نشان نداده و شاهد نفوذ آشکار آگهیدهندگان در صفحات برخی روزنامهها و مجلات بخش خصوصی و حتی بعضی مجموعههای بزرگ دولتی یا وابسته به نهادهای عمومی باشیم. درحالی که تداوم این روند استقلال و سلامت مطبوعات را نزد مخاطبان خدشهدار کرده و از تأثیرگذاری رسانهها در همه زمینهها به شدت خواهد کاست.
وی بازگشت به اصول اخلاق حرفهای رسانه را پیشزمینه بومیسازی روزنامهنگاری سبکزندگی دانست و تأکید کرد: اگر رسانهها به دنبال پاسخگویی واقعی به نیازهای مخاطب ایرانی باشند در اغلب زمینهها او را به سوی مصرف کالاهای داخلی سوق خواهند داد.
مدرس و ارائهکننده نخستین کارگاه آموزشی روزنامهنگاری سبکزندگی در کشور ابراز امیدواری کرد برگزاری این دوره گامی در جهت شناساندن اصول، روشها و ظرفیتهای واقعی این سبک روزنامهنگاری به فعالان و مدیران رسانهای کشور باشد.
یادآوری میشود برای نخستین بار در کشور کارگاههای روزنامهنگاری سبکزندگی و روزنامهنگاری دیداری با طراحی و تدریس علی قنواتی به مدت ۱۰ هفته در مرکز فرهنگی شهر کتاب با حضور دهها تن از روزنامهنگاران و فعالان رسانهای کشور برگزار میشود.